Małopolskie Stowarzyszenie Pielęgniarek i Higienistek Środowiskowych Medycyny Szkolnej

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

Małopolskie Stowarzyszenie Pielęgniarek i Higienistek Środowiskowych Medycyny Szkolnej
ul. STANISŁAWA ZE SKALBMIERZA 7
31-436 KRAKÓW

Sporządziły: Kierownik Beata Zielińska, Wanda Tatara — Zastępca Kierownika
Zatwierdzili: Prezes Zarządu Bogumiła Kowalczyk

Prezes Małopolskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek i Higienistek Środowiskowych Medycyny Szkolnej
Kowalczyk Bogumiła

Spis treści:

Rozdział 1
Postanowienia ogólne

1. Standardy Ochrony Małoletnich w Małopolskim Stowarzyszeniu Pielęgniarek i Higienistek Środowiskowych Medycyny Szkolnej zostały opracowane w związku z obowiązkami prawnymi nałożonymi ustawą z dnia 13 maja 2016 r o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich.

2. Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:

  1. krzywdzeniu małoletniego — należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego (w tym czynu nieobyczajnego) na szkodę małoletniego przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu lub przez zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbywanie;
  2. małoletnim — należy przez to rozumieć osobę, która nie ukończyła 18 roku życia;
  3. kierownictwie — należy przez to rozumieć kierownika podmiotu leczniczego oraz osoby mające uprawnienia decyzyjne w podmiocie leczniczym, niezależnie od nazwy ich funkcji;
  4. personelu — należy przez to rozumieć wszystkie osoby zatrudnione, współpracujące lub świadczące usługi w Małopolskim Stowarzyszeniu Pielęgniarek i Higienistek Środowiskowych Medycyny Szkolnej , które biorą udział w udzielaniu świadczeń zdrowotnych małoletnim lub mogą mieć kontakt z małoletnim bądź uczestniczą w procedurze zatrudniania, niezależnie od wykonywanego zawodu i podstawy prawnej udzielania świadczeń zdrowotnych lub wykonywania obowiązków służbowych;
  5. standardach — należy przez to rozumieć niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich;
  6. zatrudnieniu — należy przez to rozumieć nawiązanie współpracy z jakąkolwiek osobą na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania lub umowy cywilnoprawnej (w tym kontraktowej).

3. Obowiązek przestrzegania standardów ma każdy członek personelu oraz kierownictwo podmiotu leczniczego.

4. Dla potrzeb przeciwdziałania krzywdzeniu małoletnich, personel i kierownictwo podejmują działania określone standardami również w sytuacji zaobserwowania lub powzięcia informacji o krzywdzeniu małoletniego przez dorosłe osoby trzecie lub przez innych małoletnich.

5. Za wdrożenie, monitorowanie przestrzegania, ocenę realizacji standardów oraz inne zadania określone w standardach odpowiedzialny jest kierownik podmiotu leczniczego.

6. Kierownikiem jest p. Beata Zielińska, która jest odpowiedzialna za organizację i jakość usług.

7. Przed zatrudnieniem jakiejkolwiek osoby, która będzie udzielać świadczeń zdrowotnych małoletnim lub będzie uczestniczyć w ich udzielaniu, należy uzyskać informację z Rejestru Sprawców Przestępstw Na Tle Seksualnym dotyczącą tego, czy dana osoba figuruje w tym rejestrze.

8. Przed zatrudnieniem osoby, która będzie udzielać świadczeń zdrowotnych małoletnim lub będzie uczestniczyć w ich udzielaniu, należy zobowiązać ją do dostarczenia aktualnego zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej) Kodeksu Karnego, w art. 189a (handel ludźmi) i art. 207 (znęcanie się) Kodeksu Karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.

9. W przypadku zatrudnienia cudzoziemca, należy przeprowadzić jego weryfikację pod kątem figurowania w rejestrach karalności państwa pochodzenia lub państwa, w którym osoba ta ostatnio zamieszkiwała, w zakresie przestępstw wskazanych w standardzie 8 lub odpowiadających im czynów zabronionych, sankcjonowanym prawem danego państwa. Kierownik podmiotu leczniczemu uprawniony jest ponadto do zobowiązania cudzoziemca do złożenia odpowiedniego oświadczenia o niekaralności.

10. Zatrudnić w Małopolskim Stowarzyszeniu Pielęgniarek i Higienistek Środowiskowych Medycyny Szkolnej można wyłącznie te osoby, które nie figurują w Rejestrze Sprawców Przestępstw Na Tle Seksualnym i które dostarczyły aktualne zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego potwierdzające, że nie były skazane za przestępstwa, których mowa w standardzie 8.

11. Każdy członek personelu ma obowiązek zapoznania się ze standardami. Potwierdzeniem zapoznania się ze standardami przez członka personelu jest złożenie przez niego oświadczenia, wzór, którego stanowi załącznik nr 1 do standardów.

12. Kierownik podmiotu leczniczego co najmniej raz do roku w grudniu:

  1. odbiera oświadczenia od członka personelu, który udziela świadczeń zdrowotnych małoletnim lub uczestniczy w ich udzielaniu w podmiocie leczniczym, o tym, że nie został on wpisany do Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w standardzie 8 oraz że nie toczy się wobec niego postępowanie przygotowawcze lub sądowe dotyczące tych przestępstw.

Wzór Oświadczenia stanowi załącznik nr 2 do standardów.

13. W przypadku powzięcia informacji o:

  1. wszczęciu lub prowadzeniu wobec członka personelu postępowania karnego o przestępstwa określone w standardzie 8, kierownik podmiotu leczniczego niezwłocznie odsuwa takiego członka od wszelkich form kontaktu z małoletnimi;
  2. skazaniu członka personelu za przestępstwo lub przestępstwa określone w standardzie, kierownik podmiotu leczniczego niezwłocznie rozwiązuje z nim umowę będącą podstawą zatrudnienia lub odwołuje go ze stanowiska.

Rozdział 2
Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi a personelem

14. Podstawową zasadą czynności podejmowanych przez personel oraz kierownictwo w kontaktach z małoletnimi jest działanie na rzecz ich dobra.

15. Członkowie personelu oraz kierownictwo:

  1. traktują małoletnich z szacunkiem, zachowując w kontakcie z małoletnimi spokój i cierpliwość, a także okazują zrozumienie dla ich trudności, problemów i potrzeb;
  2. dbają o przestrzeganie ich praw pacjenta;
  3. respektują ich prawo do opieki ze strony przedstawicieli ustawowych bądź opiekunów faktycznych;
  4. w miarę możliwości tłumaczą im podejmowane działania oraz dążą do uzyskania aprobaty na udzielane świadczenia zdrowotne;
  5. dają możliwość wyrażania przez małoletniego swojego zdania oraz zapewniają małoletniemu prawo do bycia wysłuchanym.

16. Każda osoba zatrudniona w podmiocie leczniczym, która ma świadomość, iż małoletni doznał znęcania fizycznego, psychicznego lub wykorzystania seksualnego, zobowiązany jest do zachowania szczególnej ostrożności i taktu w kontaktach z tym małoletnim.

17. Jeżeli małoletni swoim postępowaniem dąży do nawiązania z członkiem personelu kontaktu fizycznego o potencjalnie niestosownym bądź nieadekwatnym charakterze, personel podejmuje odpowiednie, stanowcze działania, wyjaśniając z wyczuciem małoletniemu konieczność zachowania granic strefy osobistej.

18. Na badanie małoletniego pacjenta należy uzyskać zgodę osoby uprawnionej według przepisów prawa polskiego, z zastrzeżeniem sytuacji nagłych.

19. (pominięty w oryginalnym dokumencie)

20. Badanie małoletniego może łączyć się z koniecznością rozebrania pacjenta, oglądania go, dotykania w sytuacjach mających uzasadnienie medyczne.

21. Podczas badania należy zachować szczególny takt i umiar, tłumacząc potrzebę wykonania takich badań i ich planowany przebieg zarówno małoletniemu jak i pełnoletniemu pacjentowi.

22. Podczas badania małoletniego pacjenta należy zapewnić mu intymność adekwatną do jego wieku, potrzeb i oczekiwań.

23. W miarę możliwości kadrowych, badania małoletniego pacjenta, które ingeruje w jego strefę intymną, dokonuje członek personelu tej samej płci.

24. Członkowie personelu zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia małoletnich.

Rozdział 3
Katalog zachowań zabronionych

25. Zabrania się stosowania jakiejkolwiek formy lub postaci przemocy wobec małoletnich (zarówno przemocy fizycznej, jak i werbalnej), polegającej w szczególności na stosowaniu kontaktu fizycznego o charakterze agresywnym, krytyki lub obraźliwego bądź dyskryminującego zachowania.

26. Zabrania Się dotykania małoletnich w sposób, który mógłby zostać nieprawidłowo zinterpretowany lub który wykracza poza uzasadnioną potrzebę medyczną.

27. Zabrania Się prezentowania małoletnim treści o charakterze erotycznym, pornograficznym bądź przemocowym.

28. Zabrania się wyśmiewania małoletnich, poniżania ich lub etykietowania.

29. Kontakt fizyczny z małoletnim nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy lub autorytetu.

30. Personel nie może kontaktować się bezpośrednio z małoletnim z pominięciem jego przedstawiciela ustawowego.

31. Personel nie może nawiązywać kontaktów z małoletnim w innej niż przewidziana udzielaniem świadczeń zdrowotnych formie, w szczególności poprzez zapraszanie albo przyjmowanie zaproszeń od małoletnich w mediach społecznościowych, komunikatorach lub za pośrednictwem innych prywatnych form kontaktu.

Rozdział 4
Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletniego oraz osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń i informowanie odpowiednich instytucji

32. W przypadku zaobserwowania lub powzięcia informacji o:

  1. sytuacji przemocy bądź wykorzystania małoletniego — każdy członek personelu lub kierownictwa jest zobowiązany do natychmiastowej reakcji, zmierzającej do powstrzymania zachowań niedozwolonych i zapewnienia ochrony małoletniemu;
  2. zachowań rodzących podejrzenie przemocy bądź wykorzystania małoletniego — każdy członek personelu lub kierownictwa jest zobowiązany do zgłoszenia ich kierownikowi podmiotu leczniczego;
  3. naruszenia standardów — każdy członek personelu lub kierownictwa jest zobowiązany do niezwłocznego zgłoszenia podejrzenia naruszeń kierownikowi podmiotu leczniczego.

33. Podejrzenie naruszenia standardów, w szczególności poprzez krzywdzenie małoletnich, można zgłaszać Kierownikowi, Zastępcy Kierownika lub na adres e-mailowy: malopolskiestorzyszenia.krakow@interia.eu

34. Kierownik, jego zastępca podmiotu leczniczego dąży do niezwłocznego wyjaśnienia sprawy zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez członka personelu, podejmując wszelkie niezbędne działania. Podejmowane działania kierownik podmiotu leczniczego dokumentuje.

35. W przypadku, gdy z głoszono podejrzenie krzywdzenia małoletniego przez członka personelu, członek ten zostaje natychmiast odsunięty od wszelkich form kontaktu z małoletnimi do czasu wyjaśnienia sprawy.

36. W przypadku zaobserwowania, że przedstawiciel ustawowy małoletniego zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo, stosuje przemoc wobec małoletniego bądź godzi się na jej stosowanie lub w inny sposób krzywdzący małoletniego sobie nie radzi, należy podjąć działania adekwatne do sytuacji.

37. W sytuacji opisanej w standardzie 36, w przypadku:

  1. ubóstwa — można porozmawiać z przedstawicielem ustawowym małoletniego i poinformować go o możliwościach wsparcia, w szczególności o ośrodkach pomocy społecznej;
  2. zaniedbania — można poinformować o możliwości wsparcia psychologicznego, w szczególności o telefonach zaufania, poradniach oraz specjalistach, którzy przyjmują na terenie danego miasta, powiatu;
  3. przemocy — można wszcząć procedurę Niebieskiej Karty.

38. W przypadku, gdy z rozmowy z przedstawicielem ustawowym wynika, że nie jest on zainteresowany pomocą małoletniemu, ignoruje zdarzenie bądź stan psychofizyczny małoletniego lub w inny sposób nie wspiera małoletniego, który doświadczył krzywdzenia, kierownik podmiotu leczniczego sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego. Z wniosku sporządza się notatkę.

39. W przypadku podejrzenia, że zdrowie lub życie małoletniego są zagrożone lub gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa na małoletnim, kierownik, zastępca podmiotu leczniczego sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury. Z zawiadomienia sporządza się notatkę.

40. W miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych w przestrzeni dostępnej dla pacjentów wywiesza się informację o ogólnopolskich telefonach pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwami oraz przemocą w rodzinie:

  1. ogólnopolski telefon dla osób pokrzywdzonych przestępstwem +48 222 309 900;
  2. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” 800 120 002;
  3. Telefon Zaufania Dla Dzieci i Młodzieży 116 111.

Rozdział 5
Zasady aktualizacji Standardów oraz zakres kompetencji osób odpowiedzialnych za przygotowanie członków personelu do ich stosowania

41. Kierownik podmiotu leczniczego nie rzadziej niż co dwa lata dokonuje przeglądu standardów w celu ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy udokumentować.

42. Członkowie personelu, małoletni lub ich przedstawiciele ustawowi mogą przekazywać swoje uwagi do standardów do kierownika podmiotu leczniczego.

43. Kierownik podmiotu leczniczego może sprawdzać znajomość standardów wśród personelu oraz organizować szkolenia z zakresu standardów.

Rozdział 6
Zasady udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zapoznania się z nimi i ich stosowania

44. Standardy Są dokumentem ogólnodostępnym. Standardy znajdują się:

  1. w budynku podmiotu leczniczego na tablicy informacyjnej;
  2. w biurze Stowarzyszenia

45. Każdy małoletni lub przedstawiciel ustawowy małoletniego może otrzymać kopię standardów do wglądu, dostępnych w biurze Stowarzyszenia lub Gabinecie Profilaktyki Zdrowotnej i Pomocy Przedlekarskiej.

46. W oparciu o standardy opracowano ich wersję skróconą, zawierającą informacje istotne dla małoletnich. Skrócona wersja standardów stanowi załącznik nr 3.

Rozdział 7
Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet oraz procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci internet oraz utrwalonymi w innej formie

47. Podmiot leczniczy nie zapewnia dostępu do sieci Internet.

48. Dostęp do sieci internet jest zabezpieczony hasłem oraz tak skonfigurowany, że uniemożliwia wchodzenie na strony:

  1. o treści pornograficznej lub erotycznej;
  2. przedstawiające obrazy przemocy lub okrucieństwa wobec innych ludzi lub zwierząt;
  3. witryny hazardowe;
  4. niemodyfikowane pokoje czatu.

Rozdział 8
Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdy

49. Po ujawnieniu krzywdzenia małoletniego, kierownik podmiotu leczniczego ustala plan jego wsparcia wraz z jego przedstawicielem ustawowym, o ile to nie przedstawiciel dopuszcza się krzywdzenia.

50. O ile to możliwe, po ustaleniu planu wsparcia kierownik podmiotu leczniczego wysłuchuje zdania małoletniego i je uwzględnia.

Rozdział 9
Zasady ochrony wizerunku małoletniego

51. Wizerunek małoletniego podlega ochronie.

52. Upublicznienie wizerunku małoletniego utrwalonego w jakiejkolwiek formie (tj. fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody przedstawiciela ustawowego tego małoletniego.

53-56. (pominięte w oryginalnym dokumencie)

Rozdział 10
Postanowienia końcowe.

Standardy wchodzą w życie z dniem 15.08.2024

Podpisali:

Załącznik nr 4
Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (wzór)

Miejscowość „dnia ............ r.

Prokuratura Rejonowa w .....................
Zawiadamiający: .................... Z Siedzibą ................
reprezentowana przez: .................................
adres do korespondencji: .....................

Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Niniejszym składam zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego ...................... (imię i nazwisko, data urodzenia) przez ....... (imię i nazwisko domniemanego sprawcy).
Uzasadnienie

W trakcie wykonywania przez ........... (imię i nazwisko pracownika/wolontariusza) czynności służbowych - wobec małoletniej/go................ (imię i nazwisko), dziecko ujawniło niepokojące treści dotyczące relacji Z .............

Dalszy opis podejrzenia popełnienia przestępstwa

.................................................
.................................................
.................................................
.................................................

Mając na uwadze powyższe informacje, a także dobro i bezpieczeństwo małoletniej/małoletniego wnoszę o wszczęcie postępowania w tej sprawie.

Osobą mogącą udzielić więcej informacji jest ................... (imię, nazwisko, telefon, adres do korespondencji).
Wszelką korespondencję w sprawie proszę przesyłać na adres korespondencyjny, z powołaniem się na numer i liczbę dziennika pisma.

.....................................
podpis osoby upoważnionej

[1] Zawiadomienie należy złożyć do prokuratury rejonowej/policji właściwej ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa.

[2] Opis sytuacji, która miała miejsce. Należy uzupełnić zgodnie z tym, co się wydarzyło (ważne jest, by zaznaczyć np.: kiedy i gdzie miało miejsce zdarzenie, kto mógł je widzieć/wiedzieć o nim, kto mógł popełnić przestępstwo).

Załącznik nr 5
Wzór wniosku o wgląd w sytuację dziecka/rodziny

miejscowość, data
Sąd Rejonowy w .........
Wydział Rodzinny i Nieletnich
adres sądu
Wnioskodawca: imię i nazwisko osoby zgłaszającej
adres osoby zgłaszającej
Uczestnicy postępowania: imiona i nazwiska rodziców
adres zamieszkania rodziny
rodzice małoletniego: imię i nazwisko dziecka
Wniosek o wgląd w sytuację dziecka
Niniejszym wnoszę o wgląd w sytuację małoletniego ..................... (imię i nazwisko dziecka, adres zamieszkania) i wydanie odpowiednich zarządzeń opiekuńczych.

Uzasadnienie
Tutaj należy opisać niepokojące sytuacje, co sprawiło, że zdecydowaliśmy się na podjęcie interwencji, dlaczego uważamy, że dobro dziecka jest zagrożone.
Można zamieścić informacje o osobach, które były/są świadkami niepokojących zdarzeń.
W związku z powyższym, wnoszę o wydanie odpowiednich zarządzeń w celu zabezpieczenia dobra małoletniego dziecka.

podpis składającego wniosek
złożenie wniosku jest wolne od opłat
Wniosek należy złożyć do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka

Załącznik nr 6 Niebieska Karta

Informacje na temat procedury Niebieskiej Karty dostępne są tutaj.